Banken en blinde klanten, nog altijd een moeilijke oefening.

In 2020 deed Symfoon een onderzoek naar de toegankelijkheid van de banken. Afgelopen week was er plots veel te doen rond de verdwijnende bankautomaten en de charter die de grootbanken van België ondertekenden.  In het licht van deze thematiek vatten wij graag even samen wat de impact hiervan is op onze doelgroep en hoe Symfoon naar de huidige bankensector kijkt.

De meerderheid van blinde en slechtziende personen in België zijn boven de 65 jaar oud. De digitale kloof in deze subdoelgroep is reëel en heeft verschillende oorzaken.

Mensen die op latere leeftijd hun zicht verliezen of wiens zicht zwaar achteruitgaat, moeten met nieuwe hulpmiddelen leren werken en dat is geen evidentie. Daarnaast is er algemeen bij ouderen een grotere digitale afstand aanwezig en dat zelfs zonder visuele handicap. De analoge manier van bankverrichtingen doen, bijvoorbeeld geld afhalen en uittreksels verkrijgen is daarom ook nu nog steeds noodzakelijk. Dit gaf ook de Vlaamse Ouderenraad vorige week aan.

Wij merkten bovendien tijdens ons bankenonderzoek dat de toegankelijkheid van digitaal bankieren absoluut nog niet gegarandeerd is voor blinde en slechtziende klanten. Daarnaast heeft slechts 2 van de 5 grootbanken vertegenwoordigd in het onderzoek, terminals met spraaktechnologie. Verder zijn niet alle verrichtingen voor blinde en slechtziende op deze toestellen toegankelijk.

Bovendien is het bij geen enkele bank mogelijk om uittreksels in grootdruk aan te vragen en slaagde geen enkele mystery shopper in de loop van het onderzoek om uittreksels in braille te verkrijgen, ook al worden deze wel door een heel aantal banken aangeboden.

Dit betekent dat een grote groep mensen in de kou komt te staan. Er ontstaat een duidelijke kloof tussen zij die kunnen deelnemen aan de digitale samenleving en degene die achterblijven. Wanneer men langs de ene kant om welke reden dan ook niet digitaal kan bankieren en anderzijds de overblijvende analoge oplossingen niet toegankelijk zijn, wordt het onmogelijk om nog zelfstandig bankzaken af te handelen en bijgevolg autonoom en volwaardig door het leven te gaan.

Het charter dat de 11 grootbanken ondertekenden om tegen 1 januari 2022 een universele bankdienst aan te bieden voor maximaal 60 euro, volstaat niet. Manuele verrichtingen en het opsturen van uittreksels kunnen nog steeds extra aangerekend worden en dat terwijl digitaal bankieren gratis kan en niet iedereen er toegang toe heeft.

BNP Paribas Fortis, KBC, ING en Belfius namen zelf het initiatief om samen 200 tot 240 neutrale automaten te gaan plaatsen binnen een straal van 5km van 95% van de bevolking af. Dit is een start, maar deze stap betekent niets voor blinde en slechtziende cliënten als deze automaten niet toegankelijk zijn. Deze nieuwe zogenaamde neutrale automaten (Batopin-apparaten) zijn nu enkel voorzien van audio voor de inlogprocedure, geldafhaling en het wijzigen van de pincode. Symfoon vernam dat vanaf 12 september ook het opvragen van het saldo met de oortjes mogelijk zal zijn

Wij vragen daarom met aandrang om in deze initiatieven vanaf de aanvang elke doelgroep te betrekken. Alleen zo komen we tot een rechtvaardig en toegankelijk beleid.