Alle websites toegankelijk? Graag!

In de laatste week van oktober mochten we feestvieren. Onze website en Novation, de firma die de website bouwden, wonnen de prijs van ‘accessible website of the year’ van FeWeb. 

De toegankelijkheid van onze nieuwe website was één van de belangrijkste voorwaarden. We streven naar digitale toegankelijkheid en als socio-culturele organisatie willen we een voorbeeldfunctie opnemen naar de maatschappij toe. Verder was het voor ons ook uiterst belangrijk om dit in samenspraak met onze vrijwilligers te doen. We hebben op die manier niet alleen nuttige expertise ingezet van ervaringsdeskundigen, maar creëerden zo ook meer betrokkenheid en binding met de community. 

Bij Symfoon behandelen we verschillende thema’s waaronder digitalisering en toegankelijke websites is daar zeker een onderdeel van. Door de overwinning van Novation vonden wij het bij Symfoon belangrijk om het belang van toegankelijke websites en het betrekken van de juiste personen in de kijker te zetten. Maar hoe begin je nu met het opbouwen van een toegankelijke website? Hoe wordt die toegankelijkheid getest? Wie betrek je in het proces en waarom is het zo belangrijk dat een website toegankelijk is? Deze en nog enkele andere vragen stelden we aan Novation en Manuel, bestuurslid en ICT verantwoordelijke bij Symfoon.  

We hebben het hier over de toegankelijkheid van websites, maar wat versta jij onder ‘een toegankelijke website’?  

Manuel: Het theoretisch antwoord hierop is een website die voldoet aan de nieuwste internationale standaard WCAG met een label van minstens AA. Meer praktisch kan ik dit samenvatten in de volgende 3 puntjes:  

1. De inhoud op de website moet vlot en veilig bereikbaar zijn en de interactieve componenten vlot en veilig hanteerbaar. 

2. De website moet vlot navigeerbaar zijn, met andere woorden alle gewenste informatie op de site moet op een snelle en logische manier gevonden kunnen worden. 

3. De informatie op de website moet vlot begrijpelijk zijn. 

En niet te vergeten deze eigenschappen moeten gelden voor alle doelgroepen! 

Het lijkt mij als leek een heel ingewikkeld proces om tot een toegankelijke website te komen. Kan je mij kort even vertellen hoe jullie aan de slag gaan?  

Novation: Allereerst zorgt de designer voor een goed ontwerp met hoge contrast waarden en knoppen die groot genoeg zijn. Hierna begint de ontwikkeling van de website waarbij reeds rekening gehouden wordt met de voor de hand liggende zaken zoals header(h1,h2,h3) volgorde, alt op afbeeldingen, zorgen dat je overal geraakt via keyboard navigatie. Daarna gaan we specifieker kijken op bepaalde componenten, bijvoorbeeld zorgen dat een dropdown de juist aria role krijgt zodat screen readers duidelijk te horen krijgen dat het gaat over een dropdown en dat deze geopend is. De volgende stap is het meermalig testen via automated tooling zoals axe Devtools, WAVE, ...  Hoe meer tooling we hiervoor gebruiken hoe beter de developer een beeld krijgt van wat er aangepast moet worden. We moeten wel opletten, want automated tooling klopt niet altijd.  

Na de automated testing wordt er handmatig met enkel keyboard en screenreader door de site gegaan, zodat we te horen krijgen hoe een persoon met een visuele handicap door de site navigeert. Nadat al deze testen gedaan zijn, gebeurd er nog een laatste test door de klant. Bij Symfoon was dit zeer waardevolle feedback en dit heeft er ook voor gezorgd dat de site tot in de kleinste puntjes toegankelijk kon gemaakt worden. 

Dat is een hele boterham en ik ga er vanuit dat er in de praktijk nog veel meer bij komt kijken. Jullie hebben natuurlijk niet enkel een website gemaakt voor Symfoon. Op jullie eigen website zien we dat jullie nog een heleboel andere klanten hebben. Zijn jullie bij de opbouw van websites voor andere klanten alert dat deze projecten ook toegankelijk zijn?  

Novation: In al onze offertes voor websites en webshops nemen wij toegankelijkheid op en vestigen we extra de aandacht op de belangrijkheid ervan. We promoten dit ook extra op de website. 

Manuel, waarom zou jij iedere websitebouwer aanraden om websites vanaf het begin toegankelijk te maken?  

Manuel: Wanneer toegankelijkheid ingebakken zit in het design van de website, komt dit enorm ten goede aan de resultaat/kost efficiëntie. 

Door bijvoorbeeld een toegankelijk inhoudsbeheerssysteem te gebruiken, bibliotheken met toegankelijke componenten aan te bieden en controlelijsten voor nieuwe ontwikkelingen aan te bieden, wordt toegankelijkheid enkel een kwestie voor ontwikkelaars die zich erin kunnen specialiseren. Beheerders van de site moeten zich niet langer zorgen maken over toegankelijkheid wanneer zij de inhoud van de website onderhouden. 

Een revisie van alle webpagina's achteraf is een dure oefening en vaak de reden waarom deze nooit gebeurt zonder specifieke verplichting. 

Voor het maken van onze website hebben Novation en Symfoon samengezeten, maar hebben jullie ook gesprekken gehad met onze gebruikersgroep. Wat leerde jullie uit deze gesprekken?  

Novation: Het was vooral leerrijk om te horen waarom bepaalde zaken wel of niet werken voor deze doelgroep. Als er dan een toepassing wordt uitgewerkt die effectief wordt gebruikt en goedgekeurd door iemand uit deze doelgroep, dan geeft dit natuurlijk extra voldoening. 

Jij was lid van onze gebruikersgroep, Manuel. Kan je mij vanuit jouw standpunt vertellen wat onze website zo uniek maakt voor blinde en slechtziende gebruikers?  

Manuel: Een blinde ingenieur maakte samen met de analisten van de websitebouwer de analyse, voorafgaand aan de ontwikkeling, van de website. Hierbij werd het vaak vergeten onderdeel van navigeerbaarheid en hanteerbaarheid extra onder de loep genomen. Daarnaast werd er ook gezorgd dat ook voor blinde en slechtziende beheerders van de website alles toegankelijk is, zodat al onze werknemers inclusief, de site kunnen onderhouden. 

Om af te sluiten wil ik graag nog eens belichten waarom het zo belangrijk is dat een website toegankelijk is. Manuel, kan jij het vanuit jouw expertise eens meedelen?  

Manuel: Onze maatschappij digitaliseert steeds meer. Dit biedt nieuwe kansen en zorgt voor nieuwe problemen. Door websites toegankelijk te maken krijgen de kansen een grote voorsprong op de problemen en krijgen we een sterkere, inclusieve maatschappij. 

Vaak wordt verkeerdelijk begrepen dat toegankelijkheid enkel nodig is voor een aantal minderheidsgroepen binnen de maatschappij, waarvoor deze toegankelijkheid cruciaal is. Het tegendeel werd inmiddels al wetenschappelijk bewezen: toegankelijke websites komen ten goede aan de ganse maatschappij en scoren gemiddeld een stuk beter dan ontoegankelijke sites. 

Dank jullie wel voor jullie antwoorden!