Als geluiden konden spreken...

Share

04 juni 2021

Geluiden.... Woorden .... Horen.... Luisteren .....

 

Geluidenatlas : als geluiden konden spreken

We beschikken amper over woorden om over geluid te praten. En omdat we die taal niet hebben, is er ook weinig cultuur rond luisteren en geluid. Geef ons de woorden om erover te praten, dan pas bestaat het.
Stijn Dickel, artistiek leider aifoon

‘Symfoon vzw werkt samen met Aifoon, SMAK en BUSO St. Rafaël een sectoroverschrijded project uit. Met het project geluidenatlas gaan we op zoek naar de semantiek van het geluid.

We willen een “geluidenatlas” maken. Een tool die het zowel voor blinde als ziende mensen makkelijker moet maken om zich te navigeren in een wereld vol geluid. Die manieren biedt om over geluid na te denken en een taal geeft om erover te spreken.

Hiervoor hebben we luisterexperten nodig. Blinde mensen die geen gebruik kunnen maken van, of moeten we zeggen ontsnappen aan, de snelle visualisering in de samenleving , ontwikkelen zich tot meesters in het capteren en interpreteren van geluiden. Zij hebben de meerwaarde van geluiden ontdekt en koesteren het als onmisbaar goed. Vanuit hun blindencultuur kunnen ze de samenleving aanwakkeren om de waarde van geluiden te (her)ontdekken. De praktische informatie over de workshops en inschrijvingen vind je via de link hieronder:

https://www.symfoon.be/nieuws/workshops-geluidenatlas-alles-wat-je-moet-weten

Hoe die geluidenatlas er concreet uit zal zien, weten we nog niet. Kunnen we ons laten inspireren door de taal van muziekproducers? Of van de aural designers bij BMW, die bedenken hoe het geluid van dichtslaande deuren bij elke automodel anders klinkt? Kan de woordenschat van sommeliers, het parfumorgel van parfumeurs of smaakmatrixen van barista’s ons helpen om geluiden te omschrijven?

We kunnen niet vooroplopen op de feiten. Het participatieve proces zal bepalen hoe de geluidenatlas er zal uitzien. Wat het ook wordt, de bedoeling is dat we de luisterexpertise van blinde en slechtziende mensen  inzetten, om zo een breed toegankelijk en voor iedereen bruikbaar instrument te ontwikkelen waarmee we als samenleving op een betere en uitgebreidere manier over geluid kunnen nadenken. 

Benieuwd hoever het project staat? Beluister volgende podcasts 

in groene art-letters de woorden sounds en words
Blinde mensen snappen als geen ander de waarde van geluid. Die boodschap willen we ook aan ziende mensen brengen: geef het een naam, koester het.
Ria Decoopman, Symfoon (Zicht op Cultuur)

Van een kunstkenner over een slechtziende tot een sommelier

Interviewer Thomas Smolders gaat in drie korte afleveringen met zes experts in op geluid, zintuiglijkheid en taal vanuit hun persoonlijke kennis en ervaring.

  • Stijn Dickel (artistiek leider aifoon)
    over de artistieke mogelijkheden van geluid, luisteren en luisterkunst
     
  • Ria Decoopman (bestuurder Symfoon / Zicht-op-Cultuur)
    over het belang van geluid voor slechtzienden en hoe ziende mensen "blind" zijn in het luisteren
     
  • Philippe Van Cauteren (artistiek leider S.M.A.K.)
    over hoe het een kunst is om precies te observeren en woorden te vinden om over kunst te praten
     
  • Frederik Van de Moortel (muzikant / sounddesigner)
    over hoe geluid extra betekenis geeft aan beeld en film
     
  • Kurt Feyaerts (prof. Taalkunde KU Leuven)
    over de mogelijkheden van taal en klanksymboliek
     
  • Sepideh Sedaghatnia (sommelier)
    over het koppelen van woorden aan zintuiglijke ervaringen zoals smaak, geur, geluid
Een woord als bukubuku associëren we eerder met de betekenis 'mollig' dan 'slank', en kirakira vinden we eerder 'flonkerend' dan 'dof'.
De klank vertelt hier telkens iets over de betekenis van het woord.
Kurt Feyaerts (KU Leuven)
donkere achtergrond met blauwe radiogolven
Geluid heeft iets guerilla-achtigs. De vluchtigheid zorgt dat de betekenis veel rijker is, veel meer weerstand met zich meebrengt dan een beeld.
Je kan geluid niet vastpakken, en net dat is heel fascinerend.
Philippe Van Cauteren (S.M.A.K.)

Geluidenatlas:  méér dan een podcast ...


Deze podcastreeks is een eerste stap in een onderzoekstraject waarbij we op zoek gaan naar woordenschat voor geluiden. 

De uiteindelijke Geluidenatlas moet een intuïtieve en toegankelijke website worden die geluiden in woorden, begrippen en categorieën probeert te vatten.

Op die manier kan zo’n atlas een jargon bieden waarmee we niet alleen over geluid kunnen praten, discussiëren en nadenken. Want in een wereld waarin het visuele dominant is, vergeten we soms hoe geluid een grote rol speelt in het dagelijkse (samen)leven.

Geluidenatlas is een project van aifoon, S.M.A.K., Symfoon (Zicht op Cultuur) & BuSo Sint-Rafaël Gent.

Aifoon, een kunstenorganisatie die werkt rond luisteren en geluiden

Bij aifoon draait het niet rond muziek of stem. Onze focus ligt op geluiden, klanken en vooral op luisterbeleving. 

We leven in een maatschappij waarin beelden en visuele prikkels dominant zijn. aifoon wil mensen stimuleren om hun oren te spitsen en hun omgeving ook al luisterend af te tasten. 

Je beleving van geluid wordt mee bepaald door allerlei factoren: ruimte, beweging, je lichaam, cultuur, herinneringen, je gemoed …
Wist je bijvoorbeeld dat je anders luistert als je verliefd bent? Of als je honger hebt?