Een interview: Rap op stap met Carine, netwerkverbinder bij Iedereen Verdient Vakantie
Iedereen Verdient Vakantie groeide de afgelopen twintig jaar uit tot een heus netwerk van vakantiegangers met een beperkt budget, toeristische uitbaters en sociale organisaties. Ook in de Rap Op Stap-kantoren kan je terecht om hun uitstappen en vakantieverblijven te reserveren aan korting. Vaak hebben blinden en slechtzienden ook recht op die korting, maar voorlopig vindt de doelgroep nog niet echt de weg naar het aanbod. Daarom sprak Symfoon eens af met Carine, al jarenlang netwerkverbinder bij Iedereen Verdient Vakantie. Zij vertelde ons meer over hun werking, over de 'plus' in de Rap Op Stap+ en over wat ze zoal doen voor blinden en slechtzienden.
Dag Carine. Kan je me misschien een woordje uitleg geven over het aanbod van Iedereen Verdient Vakantie?
“Iedereen Verdient Vakantie bestaat inmiddels 22 jaar. Financiële drempels zorgden ervoor dat niet iedereen vrije tijd op dezelfde manier kon beleven, en daarom richtten we het Steunpunt Vakantieparticipatie op. Honderd jaar geleden had elke zuil zijn eigen vakantiehuizen, zo hadden de socialisten verblijven aan de zee voor de gezinnen uit de stad. Die bestaan nog steeds in de vorm van sociaal-toeristische verblijven en kampenorganisaties en stapten als eerste partners mee in het project. Na een tiental jaar kwamen er ook commerciële partners bij. Als een kindje in de klas hoort dat iedereen naar Plopsaland is geweest, willen zij natuurlijk niet als enige achter blijven. En zo groeide ons netwerk, ons organisme, verder.”
En hoe zit jullie werking praktisch in elkaar?
“Ons systeem is uniek in de wereld. In het buitenland bestaat er wel een vakantie-aanbod voor mensen met beperkte middelen, maar dat zijn allemaal goede doelen die draaien op giften. Bij ons is het een publiek-private samenwerking: de overheid faciliteert, maar de partners bieden de korting uit eigen zak aan. Om terug te komen op Plopsaland: zij bieden dus 40% korting op tickets zonder dat ze daar een subsidie voor ontvangen. Mensen die recht hebben op de korting van Iedereen Verdient Vakantie, kunnen uitstappen en verblijven reserveren via hun OCMW of andere sociale organisaties die lid zijn van ons netwerk."
Mensen kunnen dus niet online reserveren?
“Voorlopig nog niet, maar we zijn voor volgend jaar een nieuw boekingssysteem aan het uitrollen. Het is een extra manier om te reserveren, we willen zeker geen fysieke aanspreekpunten vervangen. Niet iedereen is even digitaal vaardig, dus mensen moeten de keuze hebben.”
Hoe past Rap Op Stap in het netwerk?
“In 2008 richtte een vzw het eerste Rap Op Stap-kantoor op in Hasselt. Daar kwamen mensen met heel veel vragen en groeide het besef over drempels. Niet alleen financiële, maar ook communicatieve: niet iedereen is geletterd en niet iedereen spreekt Nederlands. Inmiddels zijn er 142 Rap Op Stap-kantoren en het grote voordeel daaraan is dat je je niet hoeft aan te sluiten bij een sociale organisatie of OCMW om gebruik te maken van de kortingen. Je kan gewoon naar zo’n kantoor stappen en je inschrijven voor een uitstap.”
Hoe verschilt het aanbod van Rap Op Stap van dat van Iedereen Verdient Vakantie?
“In een Rap Op Stap-kantoor heb je toegang tot het hele aanbod van Iedereen Verdient Vakantie, dus alle daguitstappen en vakantieverblijven. Maar het is ook aangevuld met een lokaal aanbod: vaak zijn de kantoren verbonden aan de UiT-pas en kan je ook tickets kopen voor lokale festivals, concerten en theatervoorstellingen.”
Er zijn in Oost-Vlaanderen ook Rap Op Stap+-kantoren, waar mensen met een beperking vlotter geholpen worden.
“Klopt. Twee jaar geleden werd er een oproep verspreid aan alle Oost-Vlaamse kantoren met de vraag wie het zag zitten zich te verdiepen in andere soorten drempels, buiten de financiële. Daar kwam veel reactie op en inmiddels werden achttien kantoren gescreend op toegankelijkheid. Ook kregen de vrijwilligers en medewerkers een opleiding van vzw Oranje en vzw Kompas, twee vrijetijdsorganisaties voor mensen met een beperking.”
Wat is er dan speciaal aan die plus-kantoren, bijvoorbeeld voor blinden en slechtzienden?
“Sowieso hebben alle Rap Op Stap-vrijwilligers de juiste attitude: ze werken daar omdat ze iedereen een oplossing op maat willen bieden. Als ze zelf het antwoord niet weten, weten ze bij wie ze kunnen aankloppen. Ze weten ook heel goed hoe ze bijvoorbeeld een hotel moeten beschrijven, onder andere dankzij een inleefworkshop van Symfoon, gegeven door jouw collega, Léticia. Ons toekomstplan is dat die plus-categorie kan verdwijnen, omdat álle Rap Op Stap-kantoren gewoon die toegankelijkheid uitdragen.”
Hebben blinden en slechtzienden vlot toegang tot jullie communicatiekanalen?
“Ja, we letten in ons drukwerk op contrasten en lettertypes. Onze website volgt ook toegankelijkheidsnormen: zo is er altijd een alt-tekst voor afbeeldingen. We staan bijna elke editie op de REVA-beurs en samen met mijn slechtziende collega Carmen leer ik daar altijd heel veel bij over de nieuwste toegankelijkheidstools en -ontwikkelingen.
Is Iedereen Verdient Vakantie en bij uitbreiding Rap Op Stap al bekend bij het grote publiek?
“We hebben elk jaar 60.000 unieke gebruikers. Dat klinkt misschien indrukwekkend, maar als je weet dat er in Vlaanderen 1,2 miljoen mensen recht hebben op ons aanbod, is er wel nog een weg te gaan.”
Jij bent netwerkverbinder, dus je ontmoet allerlei mensen uit de kantoren, sociale organisaties en toeristische attracties. Ontmoet je ook vaak gebruikers?
“Zeker, zij maken voor ons onlosmakelijk deel uit van ons netwerk. Het is dan ook onze filosofie om geen dingen van bovenaf op te leggen, maar om met beide voeten in het veld te staan en de noden aan te voelen. Er zijn ook heel wat ervaringsdragers die aan de slag zijn als vrijwilliger. Zo heb je Myriam in Lokeren, die in een rolstoel zit en Harry in Mechelen, die slechtziend is.
Ik had in het begin een collega die in een rolstoel zat, en hij werd altijd boos als bijvoorbeeld de lift kapot was. Die verontwaardiging was aanstekelijk en al snel begon ik me ook op te winden in gebrekkige toegankelijkheid. Toen ze het nieuwe station van Antwerpen-Centraal inhuldigden, waren er een heleboel mooie, nieuwe geleidelijnen. Maar die lijnen kwamen allemaal samen bij… een vuilnisbak. Zo jammer, echt een gemiste kans.”
Is er nog een boodschap die je graag wil meegeven aan blinde of slechtziende mensen die twijfelen om langs te komen bij Rap Op Stap of Iedereen Verdient Vakantie?
“Gewoon doen! Al onze medewerkers en vrijwilligers weten hoe ze je kunnen helpen. En als ze het niet weten, zorgen ze via ons netwerk dat ze de juiste kennis vergaren om toch een oplossing te bieden.
Ik vind het altijd mooi om te zien hoe mensen bij ons aankloppen met een innerlijke blokkade, met het idee van ‘Ik kan dat niet’ of ‘Ik durf dat niet’. Als ze dan met een beetje aanmoediging toch meegaan, zie je hoe ze een nieuw stuk in zichzelf ontdekken, iets overwinnen en altijd blijven terugkomen. Daarvoor doen we het toch wel, aan het einde van de dag.”
Begint het te kriebelen om een uitstap of vakantie te gaan, mét gekke kortingen? Neem dan een kijkje op de website van Iedereen Verdient Vakantie of zoek het Rap Op Stap-kantoor bij jou in de buurt via deze link. Voorlopig zijn er enkel plus-kantoren in Oost-Vlaanderen, maar laat dat je niet afschrikken. Ook in de andere kantoren staan vrijwilligers klaar om een oplossing op maat te bieden en mee te denken.
