Interview: Leer het Vermeylenfonds kennen met inclusie-experte Jolien
Jolien Eeckhout is zevenentwintig jaar oud en opgeleid als forensisch sociaal werker. Als baby verloor ze door een genetische aandoening haar zicht, maar dat staat een actief leven niet in de weg. Ze zingt niet alleen in een koor, maar speelt ook theater, doet yoga en schrijft poëzie. Bovendien zetelt ze in het bestuur van het Vermeylenfonds als inclusie-expert: met haar project ‘Helder’ maakt ze er een punt van de toegankelijkheid van het Vermeylenfonds te verbeteren.
Hoe kwam je bij het Vermeylenfonds terecht?
“In mijn opleiding moest ik een stageplek zoeken en via via kwam ik in contact met Fabjen, regiocoördinator van het Vermeylenfonds. Eerder had ik al werkervaring opgedaan bij het CLB en het fietspunt van Groep INTRO, maar daar ervaarde ik nog vrij veel drempels. Zo waren er vaak werken rond het gebouw waar ik moest zijn en stond niemand er echt bij stil dat dat voor mij dan moeilijk was om ter plekke te raken. Bij het Vermeylenfonds was dat helemaal anders, daar voelde ik me direct thuis.”
Wat doen jullie precies?
“Het Vermeylenfonds is een organisatie die op nationaal en lokaal niveau allerlei activiteiten aanbiedt, soms alleen en soms met partners. De rode draad doorheen de activiteiten is altijd taal, dus ons doel is eigenlijk om mensen met elkaar te verbinden via de schoonheid en mogelijkheden van taal. Zo hebben we het Leesfonds opgericht, dat boekenpakketten cadeau doet aan organisaties die kinderen aanzetten tot meer lezen. We organiseren ook lezingen, uitstappen, enzovoort."
Wat is het aanbod voor blinden en slechtzienden bij het Vermeylenfonds?
“Ten eerste hebben we samen met Transkript (producent van alternatieve leesvormen voor mensen met een leesbeperking, red.) ons tijdschrift De Nieuwe Gemeenschap, ofwel DNG, digitaal toegankelijk gemaakt. Op de eerste dag van mijn stage hoorde ik van mijn collega’s dat het een goed idee zou zijn om de DNG te lezen en zo wat bij te leren over de activiteiten van het Vermeylenfonds. De digitale versie bestond toen gewoon uit gescande jpg-bestanden, wat mijn spraaksoftware natuurlijk niet kon uitlezen. Toen heb ik er een project van gemaakt om dat tijdschrift toegankelijk te maken. Nu staan de verschillende edities online in een goed uitleesbaar tekstformaat. Dat project kreeg de naam ‘Helder’ en bevat al mijn inspanningen voor de toegankelijkheid van het Vermeylenfonds.”
Waarover ging het laatste tijdschrift?
“In maart verscheen een nummer dat helemaal in het teken stond van de Boon Literatuurprijs (inmiddels won Ilja Leonard Pfeijffer de prijs met zijn roman ‘Alkibiades’, red.). Het staat vol boeiende interviews, bijvoorbeeld met de genomineerde schrijver Matthijs De Ridder, de biograaf van Paul van Ostaijen. Verder werden ook de genomineerde boeken op de korrel genomen door verschillende leesclubs en lees je columns, gedichten en boekentips. In juni verschijnt het volgende nummer, daarvan wordt het thema nu bepaald.”
In november vond het Belgisch kampioenschap poetry slam plaats in de Vooruit. Daar was toen audiodescriptie voorzien, is dat iets wat jullie in de toekomst nog gaan doen?
“Dat was een testevenement en we zijn tot het besluit gekomen dat poetry slam en audiodescriptie niet per se goed samengaan. Poetry slam is heel dynamisch en draait volledig rond het woord. Het is niet zoals bij een theatervoorstelling dat er allerlei visuele elementen op het podium staan. De teksten en performances zijn zo energetisch en dynamisch dat de audiodescriptie de ervaring net een beetje doorbrak.”
Poetry slam is dus een kunst bij uitstek voor een blind of slechtziend publiek?
“Zeker, je hoeft helemaal niet te kunnen zien om volledig op te gaan in de optredens. Daarom willen we voor de volgende edities eerder inzetten op praktische toegankelijkheid, zoals begeleiding van aan het station en in de zaal door een van onze vrijwilligers.”
Hebben er al eens blinde of slechtziende slam-dichters deelgenomen?
“Jammer genoeg nog niet, terwijl er in principe geen fysieke drempels zijn. Het is misschien nog niet bekend genoeg, of mensen hebben last van podiumvrees. Om in de finale te raken, zijn er eerst in elke provincie enkele voorrondes. Als aspirerende dichters het eng vinden om zich meteen in te schrijven voor zo’n voorronde van het kampioenschap, zijn er ook allerlei kleinschaligere initiatieven. Zo is er Slam Aleikum, een dichtavond georganiseerd door onze collega en schrijfster Hind Eljadid, en ook De Sprekende Ezels bieden een eerste podium aan opkomend talent."
Wat zou je graag willen dat blinde of slechtziende lezers onthouden uit dit interview?
“Ik zou graag nog willen benadrukken dat het Vermeylenfonds heel benaderbaar en flexibel is. Als je graag wil komen naar een van onze evenementen, maar je ervaart drempels of je zit met twijfels, bel ons gerust op of stuur een mailtje. Wij staan altijd klaar om een gepaste oplossing te zoeken, zodat iedereen kan komen genieten van onze activiteiten.”
Ben je nieuwsgierig geworden naar de werking van het Vermeylenfonds? Bezoek hun website of lees het tijdschrift DNG digitaal via deze link. Jolien contacteren kan altijd via jolien@vermeylenfonds.be.
Is je innerlijke dichter ontwaakt door het lezen van dit interview? Houd dan zeker de website van het kampioenschap Poetry Slam 2024 in de gaten. Meer informatie over de kleinschaliger initiatieven vind je op de Facebookpagina van Slam Aleikum en de website van Sprekende Ezels.
De foto van de Poetry Slam is gemaakt door Michiel Devijver.
