Campagne verkiezingen: Dit waren de gemeenteraadsverkiezingen
In 2024 deed Symfoon uitgebreid onderzoek naar de toegankelijkheid van het stemproces. We hielden in juni twee bevragingen bij de blinden- en slechtziendengemeenschap, stelden een uitgebreid achtergronddossier samen en bundelden onze adviezen in een Eye Key mét animatiefilmpje en inleefpodcast. In oktober '24 stuurden we opnieuw een bevraging uit, ditmaal over de gemeenteraadsverkiezingen. Met deze campagne wil Symfoon bevoegde overheden sensibiliseren en adviseren over hoe alle toekomstige verkiezingen toegankelijk kunnen gemaakt worden voor blinde en slechtziende burgers.
Je kan hieronder het volledige verslag downloaden, of onder de download de samenvatting lezen.
De gemeenteraadsverkiezingen
In totaal werd de bevraging 30 keer ingevuld, waarvan 5 mensen niet gingen stemmen en 25 wel. De antwoorden waren gespreid over 28 gemeenten en er kwamen antwoorden uit alle Vlaamse provincies. Over het algemeen liggen de antwoorden in Vlaanderen op een vergelijkbare lijn, vaak ook positief.
Uit de bevraging kunnen we besluiten dat er vaak een verschil is in toegankelijkheid afhankelijk van het restzicht van de burger. Slechtziende bevraagden kunnen vaker autonoom stemmen en hebben nog meer toegang tot informatie en stemtesten. De respondenten die melding maakten van betutteling en schending van het stemgeheim, behoorden ook allemaal tot de blinde groep.
De vergelijking met de verkiezingen van juni stemt ons voorzichtig optimistisch. Hier en daar was al een vergrootglas te verkrijgen en de meeste stemcommissies waren op de hoogte van het recht een begeleider mee te nemen in het stemhokje. Toch zijn er nog geen baanbrekende, structurele veranderingen, wat op zo’n korte periode ook niet te verwachten was.
Enkele cijfers
60% van de blinde respondenten kon de uitnodigingsbrief niet zonder hulp van derden lezen.
88% van de respondenten had het gevoel dat hun stemgeheim gewaarborgd werd bij het inleveren van het stembiljet.
90% van de bevraagden wil dat er in verkiezingstijd een permanentielijn komt waar je terecht kan met alle vragen en klachten rond toegankelijkheid.
44% gaf aan dat ze zich veilig voelen bij het meenemen van een begeleider in het stemhokje. Aan de andere kant vond 56% het wel een afhankelijkheid. Verschillende respondenten noemden zelfs expliciet de emoties ‘kwaad’ en ‘gefrustreerd’.
De Eye Key
We ontwikkelden een gloednieuwe Eye Key vol toegankelijkheidstips over het stemproces en publieke ruimtes. Behalve de brochure in pdf is er ook een kort animatiefilmpje dat de belangrijkste tips uitlicht en een inleefpodcast waarin we op 9 juni mee gingen stemmen met de blinde Emma.
Het dossier
Symfoon deed ook onderzoek naar wetgeving en hoe het gesteld is met het toegankelijk stemmen in België en onze buurlanden. Daaruit bleek, in dezelfde lijn van de enquêtes, dat er in België zeker nog ruimte is voor verbetering. We bundelden onze bevindingen in een uitgebreid dossier 'Inclusief stemmen! Toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden tot aan het stemhokje'.
De campagne
In augustus verstuurden we naar elk Vlaams en Brussels gemeentebestuur (319 in totaal) een brief om de aandacht te vestigen op het verslag van de bevragingen en ons dossier ‘Inclusief stemmen! Toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden tot aan het stemhokje’. Als statement was de brief bovendien in braille geprint. Verder zit er in de envelop een Symfoon-onderlegger: een rond, stevig kaartje met braille, NFC en QR-code. Die NFC en QR-code leidden de burgemeester en/of toegankelijkheidsmedewerker naar de pagina met onze Eye Key, het animatiefilmpje en de podcast. Op aanvraag bezorgden we hen ook het verslag en het dossier.
Parallel verspreidden we een perscommuniqué om aandacht te vragen voor het onderwerp. Bovendien schaarden vier partners uit de sector zich achter onze brief naar de besturen en de campagne, namelijk Dito, Onafhankelijk Leven, De Markgrave en Vrienden der Blinden.
Vragen over de campagne, de bevragingen of de Eye Key? Neem gerust contact met ons op via info@symfoon.be.